Phẫu thuật răng hàm mặt tiến hành trong các trường hợp khiếm khuyết liên quan đến xương hàm hoặc các bộ phận khác trên gương mặt. Không chỉ can thiệp để tạo hình thẩm mỹ mà phẫu thuật răng hàm mặt còn giảm thiểu nguy cơ các bệnh lý khác liên quan do sai lệch khớp cắn hoặc khuyết điểm hàm mặt như rối loạn khớp thái dương hàm (TMJ), viêm xoang…
Phẫu thuật răng hàm mặt là gì?
Phẫu thuật răng hàm mặt can thiệp và chỉnh sửa những sai lệch liên quan đến cấu trúc răng, xương hàm và xương mặt nhằm giúp khuôn mặt có tỉ lệ cân đối, hài hòa và đẹp hơn. Phẫu thuật chỉnh hình răng hàm mặt chủ yếu bao gồm các thủ tục:
Phẫu thuật chỉnh hàm hô móm
Cấy ghép xương hàm
Thẩm mỹ xương hàm & cằm V-line
Hạ thấp xương gò má
Chỉnh hình vùng trán
Chỉnh hình tháp mũi
Đối với chuyên ngành nha khoa thì phẫu thuật răng hàm mặt chủ yếu xử lý các trường hợp phẫu thuật chỉnh hàm hô móm, cấy ghép xương hàm.
Trường hợp phẫu thuật răng hàm mặt
– Trường hợp xương hàm phát triển sai lệch (hàm hô, hàm móm, lệch hàm): Phẫu thuật chỉnh hình răng hàm mặt được thực hiện để điều chỉnh lại vị trí và tỉ lệ xương hàm hài hòa với nhau cũng như tổng thể khuôn mặt.
– Trường hợp các bộ phận khác trên khuôn mặt sai lệch (mũi lệch, gò má cao, trán dô, cằm bạnh…): Phẫu thuật chỉnh hình răng hàm mặt được thực hiện không chỉ can thiệp chỉnh hình răng, xương hàm mà còn tác động đến xương gò má, xương vùng trán, xương tháp mũi… Trong các trường hợp này thì phẫu thuật răng hàm mặt được coi là chỉnh hình tổng thể khuôn mặt.
Phẫu thuật hàm hô không cần niềng răng có thể gây hại cho bệnh nhân nếu bác sĩ không nắm rõ kiến thức và quy trình thực hiện.
Do cấu trúc vùng xương hàm phức tạp như vùng xương hàm dưới có dây thần kinh số V chạy bên trong, xương hàm trên liên quan đến xoang hàm và các cấu trúc vùng xương chân bướm liên quan đến nền sọ. Bác sĩ chuyên chỉnh hình xương hàm phải được đào tạo về răng hàm mặt nhiều năm mới có thể nắm vững hết các cấu trúc giải phẫu này. Ngoài ra, việc phẫu thuật hàm còn ảnh hưởng đến hàm răng, gây xáo trộn khớp cắn nên chỉ có bác sĩ chuyên sâu về chỉnh hình răng hàm mặt mới hiểu rõ và làm tốt được các phẫu thuật chỉnh hình hàm hô, móm.
Việc phẫu thuật chỉnh hình hàm hô, móm có thể tiến hành trước, rồi sau đó 6 tuần có thể chỉnh hình răng miệng để xếp đều các răng, ổn định khớp cắn 2 hàm tránh việc tái phát sau này.
Nhiều người gặp vấn đề về cả răng và hàm nhưng chỉ phẫu thuật hàm mà không niềng răng. Sau 2 đến 3 năm, tái phát hàm hô, móm trở lại, răng chạy lung tung, xương hàm yếu, khớp cắn không chuẩn, ăn uống khó khăn. Về lâu dài, tình trạng này khiến người bệnh bị sai khớp thái dương hàm, há ngậm miệng khó khăn, gây nguy hiểm đến sức khỏe răng miệng.
Phương pháp chữa trị hô móm
Trước hết, để chuẩn đoán đúng bệnh nhân bị hô do răng hay do xương, bác sĩ cần thăm khám lâm sàng cẩn thận và phải chụp phim đo sọ Cephalometric. Từ đó, bác sĩ sẽ phân tích xem tình trạng hô, móm của bệnh nhân là do hô răng, hô vùng xương ổ răng hay hô xương nền của xương hàm trên và hàm dưới.
Trong trường hợp hô do răng, phương pháp niềng răng có thể giải quyết hầu hết các trường hợp với các mắc cài niềng răng truyền thống hay niềng răng thẩm mỹ mặt trong răng, niềng răng không mắc cài Invisalign, Clear Aligner.
Trong trường hợp hô vùng xương ổ răng, thông thường bác sĩ sẽ khuyên nên phẫu thuật chỉnh xương hàm kết hợp với niềng răng do gặp vấn đề về neo chặn của các răng hàm trong khi kéo các răng phía trước vào (biểu hiện là các răng hàm bị kéo ngược lại ra trước một phần). Kỹ thuật cắt hàm có thể là Wassmund (áp dụng từ năm 1935), Köle (áp dụng từ năm 1959) cắt phần xương phía trước đẩy vào, phương pháp phẫu thuật chỉnh hàm móm hô này khá đơn giản và an toàn được sử dụng rộng rãi đến ngày hôm nay. Kỹ thuật này cần gây mê và thực hiện trong phòng mổ bệnh viện.
Điều trị phẫu thuật hàm hô khi nào?
Đa số các trường hợp bị vẩu là do xương hàm phát triển quá mức. Chỉ một số ít là do răng mọc chìa vểnh. Khi bị vẩu mà nguyên nhân do răng (răng vẩu) thì mức độ vẩu thường không lớn. Vì thế chủ yếu là bị vẩu do xương hàm gây ra. Phẫu thuật chỉnh nha là cách duy nhất có thể tác động được đến xương hàm để chỉnh hình tổng thể hàm mặt.
Nếu nguyên nhân gây vẩu là do xương thì phẫu thuật hàm vẩu là cách duy nhất có thể tác động đến xương hàm để cân chỉnh lại.
Chỉ định thực hiện khi phẫu thuật vẩu hàm trên và phẫu thuật vẩu hàm dưới khác nhau, cụ thể như sau:
– Vẩu hàm trên: Nhổ 2 răng số 4 hàm trên và cắt rời xương tiền đình hàm trên. Tiếp đó đẩy lùi hàm trên về sau sao cho cân đối với xương hàm dưới.
– Vẩu hàm dưới: Cắt xương hàm dưới, bỏ một đoạn theo tỷ lệ sao cho cân xứng với hàm trên và đẩy lùi hàm về sau
– Vẩu cả 2 hàm: Nhổ các răng số 4 cả hàm trên và dưới, cắt xương tiền đình hàm trên và xương hàm dưới đẩy lùi về sau theo tỷ lệ cân đối.
– Vẩu hàm trên và móm hàm dưới: Cắt xương tiền đình hàm trên, bỏ bớt một phần đầy lùi về sau và cắt khung hàm dưới tịnh tiến về trước sao cho cân xứng cả 2 hàm.
– Vẩu hàm dưới và móm hàm trên: Thực hiện tịnh tiến hàm trên và đẩy lùi hàm dưới về sau.
Tuy nhiên, đa số các trường hợp hô vùng xương ổ răng này có thể giải quyết bằng niềng răng kết hợp neo chặn Mini Vis. Việc kéo các răng trước bằng Mini Vis thay vì bằng các răng hàm nên kết quả sau điều trị rất khả quan và các răng hàm không bị kéo ra trước, ổn định được khớp cắn và ít tái phát. Những bệnh nhân bị hô vùng xương ổ răng sau khi đươc bác sĩ tư vấn thường chọn phương pháp niềng răng kết hợp Mini Vis do độ an toàn và hiệu quả cao.
